در بین رشته های دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری، رشته هایی تحت عنوان ” تعهد خدمت” ارائه می شوند که معمولا در بین رشته های پزشکی و پیراپزشکی حالت تعهد خدمت را خواهید دید. اما آیا تعهد خدمت در یک رشته باعث بروز مشکلاتی برای داوطلبان در آن رشته های می شود؟

رشته های دارای تعهد خدمت چه رشته هایی هستند؟

در ابتدا می خواهم نکته ای را خیلی واضح و بی پرده به شما بگویم ، شاید اسم رشته های دارای تعهد خدمت، خیلی هم عجیب و غریب بنظر نرسد و شما در کنار رشته های دیگر در انتخاب رشته خود به آنها فکر کنید اما بدانید که پس از فارغ التحصیل شدن باید حداکثر 3 برابر مدت تحصیل خود به استان محرومتان خدمت کنید. مرکزی که شما باید در آن خدمت کنید نه توسط شما، بلکه توسط وزارت بهداشت تعیین می شود. البته حقوق خود را تمام و کمال دریافت میکنید و مشکلی از این بابت نیست اما در مدت خدمت خود به هیچ وجه حق داشتن شغل در مراکز دیگر را ندارید.البته افرادی را دیدیم که در مدت تعهد خدمت خود شغل هایی در مراکز خصوصی داشتند و درآمد خوبی هم برای خود دست و پا کرده اند.

فلسفه ای ایجاد رشته های تعهد خدمت ، آماده کردن نیرو انسانی برای مردم همان منطقه و استان محروم بوده، بنابراین شما در همان استان محل تحصیل مشغول به خدمت خواهید شد.

تعهد خدمت رشته های پزشکی

تحصیل در رشته پزشکی دارای تعهد خدمت شاید نسبت به رشته های دیگر کمی جای درنگ داشته باشد.اگر درنظر بگیریم که میزان تعهد خدمت یک دانشگاه حداکثری (3 برابر مدت تحصیل) باشد که خیلی اوقات هم همینطور است باید بیش از 20 سال خدمت کنید زیرا دکتر شدن حدودا 8 سال طول میکشد!

مراقب باشید و حواس خود را جمع کنید، شما فقط بعد از فارغ التحصیل شدن می توانید دوران خدمت خود را شروع کنید ( در دوران تحصیل خدمت کردن ممکن نیست) یعنی بعد از این که فارغ التحصیل شدید باید بیشتر از 20 سال در جای مشخصی که از قبل تعیین شده و شاید شما آن را نپسندید خدمت کنید، البته اینها به معنای منفی نگری نیست و شاید محل کار شما بسیار عالی و مناسب باشد اما نکته ی دیگری که هست و باید توجه کنید این است که باید نصف خدمت خود را انجام دهید تا بتوانید ادامه تحصیل دهید.یعنی اگر رشته پزشکی را انتخاب کردید باید ابتدا 8 سال درس بخوانید و فارغ التحصیل شوید ، سپس 12 سال خدمت کنید تا بتوانید تخصص بگیرید!

تعهد خدمت در رشته های غیر از پزشکی

رشته های دیگر تعهد خدمت مانند پیراپزشکی ها می تواند کمی شرایط بهتری داشته باشد، مامایی ،فیزیوتراپی،پرستاری و… با توجه به کوتاه بودن مدت تحصیلشان در دانشگاه تعهد خدمت کمتری هم دارند.

از شرایط دیگر رشته های تعهد خدمت سپردن تعهد محضری به دانشگاه قبولی است.باید تعهد بدهید که خدمت خود را تمام و کمال انجام می دهید.

البته ممکن است این میزان مدت خدمت و مشکلات دیگر از دید خیلی ها بد و غیر قابل تحمل برسد اما مطمئن باشید افراد بسیاری هستند که حاضرند این مسائل را به جان و دل بخرند تا به رشته ی دلخواه خود یعنی پزشکی و پیراپزشکی مورد علاقه شان برسند.

دانشگاه های ارائه دهنده رشته های تعهد خدمت غالبا در نقاط محروم و نسبتا دورافتاده کشور قرار دارند و نحوه جذب و پذیرش در این رشته ها غالبا به شکلی است که حق تقدم و ورود به آنها با داوطلبان بومی آن منطقه و استان می باشد، البته درصد بالایی از پذیرش هم برای افراد غیربومی است.نسبت پذیرش بومی به غیر بومی 30 به 70 است.

 شرایط پذیرش رشته های تعهد خدمت بطور خلاصه

1. دارا بودن دیپلم متوسطه سه ساله نظام جدید و دوره پیش دانشگاهی. ضمنا بین دیپلم ریاضی، تجربی و یا علوم انسانی تفاوتی وجود ندارد. البته در برخی از شرایط هم محدوده ی سنی بین 18 تا 24 سال منظور می شود.

2. بومی بودن. در استان هایی که پذیرش دانشجو به این صورت ممکن است، دانشجویان قبولی باید ساکن آن استان باشند و در غیر این صورت امکان ثبت نام برای دانشجویان غیر بومی وجود ندارد.

3. این رشته ها فقط در برخی از استان های محروم دایر است. در واقع چون این تعهد برای خدمت و تکمیل کادروزارت بهداشت صورت می گیرد در مناطق محروم ارائه می شود و مدت زمان تعهد هم در مناطق محروم خواهد بود.

4. تحصیل در این رشته ها برای دانشجویان هزینه ای ندارد ولی کسانی که یکبار در دوره های روزانه قبول شده اند تنها با پرداخت شهریه می توانند از تحصیل در این دوره ها بهره مند شوند.

5. فارغ التحصیلان این دوره ها تنها در بیمارستان ها و مراکزی که از طریق وزارت بهداشت اعلام می شود می توانند فعالیت کنند و خدمت در سایر مراکز و بیمارستان ها برای فارغ التحصیلان این دوره ها ممنوع است.

6. دانشگاه هیچ تعهدی برای به کارگیری فارغ التحصیلان این دوره ها ندارند و در صورت وجود ظرفیت این افراد پذیرش و استخدام خواهند شد.

7. همچنین شرکت در مصاحبه حضوری و دارا بودن سلامت کامل جسمی و روانی که با تایید پزشک معتمد سنجش می شود از دیگر شرایط پذیرش در این دوره ها است. البته مصاحبه ورودی در این مراکز هم شرایط خاص خود را دارد اما در صورتی که مشکل جدی وجود نداشته باشد دانشجو پذیرش خواهد شد. همچنین ممکن است در پاره ای از مواقع پرس و جوی محلی نیز انجام گیرد.

8. مدت زمان تعهد خدمت برای دانشجویان این دوره ها در دانشگاه های مختلف متفاوت است ولی عموما تعهد بیش از 6 سال است و در برخی اوقات فارغ التحصیلان باید سه برابر مدت تحصیل در مناطق محروم خدمت کنند.

9. رشته های دوره تعهد خدمت عموما شامل رشته ی مامایی (برای زنان)، و رشته های علوم آزمایشگاهی، بهداشت حرفه ای ، بهداشت خانواده، اتاق عمل و هوشبری (برای زنان و مردان) را شامل می شود.

منبع: تدریس