نگارنده این مقاله، لارا وندرکام که کتاب‌های متنوعی را در زمینه‌های گوناگون مدیریتِ زمان به رشته تحریر درآورده، معتقد است برای نیل به اهداف مهمی که در سر داریم باید از تقسیم بندی‌های پنج‌گانه زمان بهره ببریم. ما سعی کردیم این نوشتار را تا جای ممکن به حال و هوای کنکور سراسری نزدیک کنیم تا برای دانش آموزان و داوطلبین کنکور مفیدتر باشد.

1. حساب زمان را داشته باشید

یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در مدیریت زمان آن است که به خوبی اطلاع داشته باشیم که چگونه زمان خویش را صرف می‌کنیم. برای مثال اگر قصد مطالعه دارید، توصیه می‌شود تا نام کتاب هایی که می خواهید مطالعه نمایید و همچنین میزان زمان مطالعه خود را برای هر مبحث یا کتاب  یادداشت نمایید. برای مدیریت زمان نیز می‌توان از همین تکنیک کمک گرفت. بهتر آن است تا نحوه‌ی صَرف زمان در شبانه روز را در جایی یادداشت نماییم. قلم و کاغذ بهترین گزینه پیش روی شماست.

مادامی که مشغول بررسی وضعیت صبحگاهی خود هستید، آن ‌را در طول هفته ارزیابی نمایید. دلیل این موضوع چیست؟ حقیقت آن است که چاره و برهان قاطع دو دلی‌های صبح را می‌توان در ساعات دیگری از روز یافت. شاید حِس کسالت صبح که به دلیل بیدار ماندن تا دیروقت است، موجب تقویت تنبلی در شما شود و به همین خاطر به تلویزیون، تلفن همراه و یا تبلت خود رجوع کنید. اما اگر می‌خواهید زمان بیشتری را برای امور مهم زندگی‌تان صرف کنید، باید ابتدا به اولویت ها پرداخته (برای یک دانش آموز و یا داوطلب کنکور اولویت اول مطالعه است) و سپس در زمان های استراحت و یا زمان های مازاد (البته اگر وقت اضافه بیاورید) به سایر اولویت های تان بپردازید.

نکته دیگر آنکه، ممکن است دست به برنامه‌ریزی‌تان خوب باشد و یا مشاور یک برنامه فوق العاده به شما بدهد، اما در زمان اجرای آن‌ها موتورتان آن طور که باید و شاید خوب کار نکند! پس همیشه سعی کنید واقع گرا باشید، فراموش نکنید که شما یک ربات نیستید، داشتن یک برنامه استاندارد و عمل به آن بسیار بهتر از داشتن یک برنامه ایده آل و عمل نکردن به آن است.

2. صبح ایده آل خود را تصویر کنید

پس از آنکه نحوه‌ی سپری کردن صبحگاه خود را دریافتید، از خود بپرسید که یک صبح ایده آل چگونه خواهد بود. شخصاً سعی می‌کنم تصمیم گیری‌های مهم زندگی را با پس از صبحانه انجام دهم. به همین خاطر معتقدم پس از صرف صبحانه زمان مناسبی را در اختیار خواهید داشت تا به اهداف بلند مدتتان بیاندیشید. برخی از این اهداف عبارتند از:

اهداف کلی برای توسعه شخصی:

برای اهداف بزرگ آموزش ببینید: فرض کنید برای یک دوی ماراتُن، دوچرخه سواری کوهستان یا هر مسابقه ورزشی سفت و سخت دیگری خود را آماده می‌کنید، برای نیل به موفقیت در چنین مسابقاتی لازم است تا علاوه بر آمادگی‌های جسمی، روح و روان خویش را نیز آماده سازید.

البته لزومی ندارد که صبح را مانند قهرمان‌های ملی ورزش کنید یا مانند نوابغ به درس و مشق و تحصیل بپردازید، می‌توانید از لحظات خویش لذت برده و به قول معروف پیوسته و آهسته پیش بروید چرا که کلید موفقیت در تداوم تلاش نهفته است.

اهداف کلی برای رشد و تعالی حرفه‌ای:

استراتژی: در عصر امروز که همه با هم در ارتباط تنگاتنگ هستند و به ناچار از آن به عصر ارتباطات یاد می‌شود، گاه و بیگاه آدمی از این موضوع می‌نالد که زمان کافی برای اندیشیدن را در اختیار ندارد. و اینجاست که صبح می‌تواند به عنوان فرصتی مغتنم برای اندیشیدن پیرامون آینده کاری و سازمانی مورد استفاده باشد.

از مطالعه مطالب مشاوره ای و انگیزشی غافل نشوید: می‌توانید تنها با مطالعه ماحصل تجربیات، تحقیقات و اندیشه‌های سایرین به دیدگاه‌های ارزشمندی نائل آیید.

در دوره‌ها و کلاس‌های آنلاین شرکت کنید: اگر مایلید تا در آینده فرصت‌های بهتر شغلی نصیبتان شود، بهتر است از هم‌اکنون خود را آماده کرده و با شرکت در دوره‌های آموزشی آنلاین بر میزان توانایی‌های فردی‌تان بیافزایید.

3. شرایط مورد نظر خود را فراهم کنید:

چگونه می‌توانید از ایده‌هایی که در سر دارید، نتایج حقیقی در زندگی‌تان بگیرید؟ اگر صبح‌تان را با فعالیت‌های مهم پر کنید، به خصوص فعالیت‌هایی که بیشتر از سایر امور نیازمند توجه و دقت ذهنِ آزادتان است، بهتر است جدول برنامه‌ریزی صبحگاهی مناسبی برای خود تنظیم و تعریف نمایید. اینکه چه زمانی باید به امور مربوطه پرداخت، به بیرون رفت یا اینکه حتی بخوابید و جذب انرژی نمایید. راستی، فرقی نمی‌کند برای بیدار شدن از چه چیزی استفاده می‌کنید، ساعت شماطه دار مادربزرگ یا برنامه ساعت بیدارباش گوشی هوشمند عزیزتان، همه خوب هستند و مهم آن است که برخیزید!

4. عادت‌های خوب برای خودتان بسازید:

این مرحله را می‌توان یکی از مهم‌ترین گام‌ها در نیل به موفقیت دانست. تبدیل میل به اراده، همانا نیازمند قوت قلب و نیروی درونی بالایی است. اگر می‌خواهید تا برای نیل به میل و آرزوهایتان از عادات خوبی بهره ببرید بهتر است راهکارهای ذیل را مد نظر داشته باشید:

شروع با متانت: شاعر پارسی گوی خوب گفته که: «رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود...» با استعانت به همین موضوع برنامه‌تان را با آرامی و ملایمت خاصی شروع کنید. مثلاً چند روز اول، تنها 15 دقیقه زودتر از خواب برخیزید و به مرور بر این زمان بیافزایید.

میزان موجودی انرژی‌تان را مدیریت کنید: همان‌طور که ترک عادت سخت است، عادت کردن به یک روند جدید نیز دشوار و زمان‌بر است. پس بهتر است همه انرژی‌تان را یکباره مصروف نکرده و با مدیریت احساسات و هیجانات فردی، از آن بهترین استفاده را ببرید تا نهایتاً به موفقیت نائل آیید.

عادات جدید را پله پله کسب کنید: شکل دادن عادتی جدید زمان می‌برد، پس در این مدت به خودتان برسید؛ خوب و به اندازه بخورید و از مصاحبت افراد خوش‌فکر و مثبت نگر لذت ببرید و خود را هرچه بیشتر برای نیل به آرمان‌هایتان مهیا کنید.

پیشرفت‌های خود را ثبت کنید: حداقل سعی کنید میزان پیشرفت سی روز اول خود را یادداشت نمایید. بعد از آن هر زمان که احساس خستگی و دل‌زدگی کردید، می‌توانید با رجوع به این اسناد و شواهد، نیروی درونی از دست رفته خویش را بیش از پیش تقویت کرده و حس مبارزه طلبی را در خود سرزنده و قبراق نگه دارید.

به خودتان جایزه بدهید: همان‌طور که بچه‌ها پس از یک کار خوب با گرفتن جایزه تشویق به تکرار آن می‌شوند. کودک درون ما نیز گاه و بیگاه به جایزه نیاز دارد. یک بلیط کنسرت، غذای مورد علاقه‌ای که مدت‌هاست میل نکرده‌اید، یک بستنی حسابی یا هر چیز دیگری که دوست دارید. بدین ترتیب می‌توانید با تقویت روحی و روانی خویش، در راه نیل به آرمان‌ها از پا نیفتاده و همچنان توفنده و محکم بتازید. البته یادتان نرود که در جایزه دادن افراط نکرده و لذت آن را از بین نبرید.

5. گاهی موتورتان را تنظیم کنید:

چطور است که هر از گاهی موتور دقیق خودرو از روند و روالی که باید کار کند، خارج گردیده و نیازمند باز تنظیم است، ما نیز نیاز داریم تا در برابر تغییرات زندگی این فرصت را بیابیم تا با باز تعریف اهداف، رویکردهای خود را نیز بررسی کنیم. اینجاست که وقت طلایی صبحگاهان به دادمان می‌رسد و ما را در این مسیر یاری می‌رساند.

هر صبح، فرصت تازه‌ای را به ما ارزانی می‌دارد تا از آن بهره مناسب را ببریم و خود را بیش از پیش به اهداف عالیه مان نزدیک کنیم. واقعیت آن است که پتانسیل بالقوه‌ای که در ساعات ارزشمند پیش از صرف صبحانه وجود دارد را می‌توان با برنامه‌ریزی درست و همت پولادین به طور احسن به بالقوه تبدیل کرده و از نتایج و برکات ارزشمند آن بهره برد. این ساعات همان زمان‌هایی است که در ضرب‌المثل ما ایرانی‌ها با عنوان «وقت طلاست» از آن یاد می‌شود. پس قدر آن را دانسته و بیهوده به خمودگی و خواب تلف اش نکنیم.

از این پس با صبحتان چه می‌کنید؟ این سؤال مهمی است که نباید اجرای آن را به صبح‌های فردا و فرداهای نرسیده موکول نمایید. این نکته را در ذهن داشته باشید که اگر بتوانید صبحتان را متحول نمایید، مسلماً تمامی زندگی‌تان متحول خواهد شد.

الهام گرفته شده از کتاب آنچه مردان موفق پیش از صرف صبحانه انجام می‌دهند. اثر لارا وندرکام.