رشته دامپزشکی در ذهن یک دانش آموز دبیرستان ابعاد بسیار محدود و معینی دارد، در بعضی موارد تصورات نادرست نیز ذهن دانش آموزان ما و بلکه عامه مردم را اشغال کرده است. 

در حال حاضر رشته دامپزشکی با علوم تغذیه و علوم آزمایشگاهی ارتباط کاری خوبی پیدا نموده. وظیفه این رشته پیشگیری و درمان بیماری‌های دامی و ریشه کنی و تامین بهداشت عمومی دام می‌باشد بخش جراحی در رشته دامپزشکی با همه جذابیت‌هایش دارای مشکلات و سختی‌هایی است که در بخش عکس می‌توانید قسمتی از این سختی‌ها را ببینید. 
کنترل بهداشتی بیماری‌های مشترک بین انسان و دام و کنترل بهداشتی و مواد غذایی که از دام بدست می‌آید از دیگر وظایف این رشته است. این رشته دوره مقطع کاردانی و دکترای حرفه‌ای عرضه میگردد. فارغ‌التحصیلان دوره کاردانی به عنوان کاردان دامپزشک و تحت نظر دکتر دامپزشک در کلینیک یا مراکز تحقیقاتی مشغول به کار می‌شوند. طول دوره کاردانی 2 سال و طول دوره دکترای حرفه‌ای حدود 6 سال است. دانشجویان این رشته باید ادامه کار در این رشته از توانایی جسمی و علاقمندی کافی برخوردار باشند تا بتوانند در شرایط مختلف آب و هوایی فعالیت کنند. 

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :

دروس‌ پایه‌:

فیزیک‌ پزشکی‌، بیوشیمی‌، فیزیولوژی‌، ژنتیک‌ حیوانی‌، جانورشناسی‌ عمومی‌، آمار حیاتی‌.

 دروس‌ اصلی‌:

اصول‌ همه‌گیرشناسی‌، اصول‌ تغذیه‌ دام‌، تغذیه‌ اختصاصی‌ دام‌، تغذیه‌ اختصاصی‌ طیور، آسیب‌شناسی‌ عمومی‌، آسیب‌شناسی‌ اختصاصی‌، باکتری‌شناسی‌ عمومی‌، باکتری‌شناسی‌ اختصاصی‌ و بیماری‌های‌ باکتریایی‌، کالبدشناسی‌ پایه‌، کالبدشناسی‌ مقایسه‌ای‌، انگل‌شناسی‌ و بیماری‌های‌ انگلی‌، قارچ‌شناسی‌ و بیماری‌های‌ قارچی‌، ویروس‌شناسی‌ و بیماری‌های‌ ویروسی‌، ایمن‌شناسی‌ و سرم‌شناسی‌، سم‌شناسی‌، فارماکولوژی‌، ماهی‌شناسی‌ عمومی‌، جنین‌شناسی‌ نظری‌، اصول‌ انتخاب‌ و تلقیح‌ مصنوعی‌ دام‌، بهداشت‌ و پرورش‌ دام‌، بهداشت‌ و پرورش‌ طیور، تکثیر و پرورش‌ ماهی‌، پرورش‌ و بیماری‌های‌ زنبور عسل‌، اصول‌ اصلاح‌نژاد دام‌، اصول‌ هوشبری‌ نظری‌، اصول‌ کالبدگشایی‌ و نمونه‌برداری‌، اصول‌ معاینه‌ دام‌.

دروس‌ تخصصی‌:

بیماری‌های‌ اندام‌های‌ حرکتی‌، بیماری‌های‌ متابولیک‌ دام‌ ، بیماری‌های‌ درونی‌ دام‌های‌ بزرگ‌ ، بیماری‌های‌ درونی‌ دام‌های‌ کوچک‌ ، بیماری‌های‌ تولیدمثل‌ دام‌، بیماری‌های‌ طیور، بیماری‌های‌ ماهی‌، بیماری‌های‌ مشترک‌ انسان‌ و دام‌، رادیولوژی‌ دامپزشکی‌، جراحی‌ عمومی‌ دام‌های‌ بزرگ‌، جراحی‌ عمومی‌ دام‌های‌ کوچک‌، مسمومیت‌های‌ دام‌، مامایی‌ دامپزشکی‌، کلینیکال‌ پاتولوژی‌، بهداشت‌ و صنایع‌ شیر، کنترل‌ کیفی‌ و بهداشتی‌ مواد غذایی‌، صنایع‌ مواد غذایی‌ با منشاء دامی‌ نظری‌، زبان‌ تخصصی‌.

 دروس‌ بالینی‌:

عملیات‌ درمانگاهی‌ دام‌های‌ بزرگ‌، عملیات‌ درمانگاهی‌ دام‌های‌ کوچک‌، عملیات‌ درمانگاهی‌ مامایی‌، عملیات‌ درمانگاهی‌ طیور، کارآموزی.

توانایی‌های‌ لازم:

یک‌ دامپزشک‌ باید به‌ زیست‌شناسی‌ علاقه‌مند بوده‌، به‌ زبان‌ انگلیسی‌ تسلط‌ داشته‌ و قدرت‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ بالایی‌ داشته‌ باشد. چون‌ بیمار او نمی‌تواند درد خود را بیان‌ کند و دامپزشک‌ باید خود موفق‌ به‌ شناخت‌ بیماری‌ گردد. بدون‌ شک‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید از سلامت‌ جسمانی‌ نیز برخوردار باشد اما قدرت‌ بدنی‌ در همه‌ بخش‌های‌ دامپزشکی‌ مطرح‌ نیست‌.

صنعت و بازارکار

انجام امور درمانی با تأسیس کلینیک و یا بیمارستان دامپزشکی و اشتغال به امور درمانی در بخش‌های مختلف نظیر طیور، آبزیان، دامهای بزرگ (شامل جراحی، مامائی، داخلی)، دامهای کوچک و...

دریافت مجوز و تأسیس داروخانه دامپزشکی.

عضویت در هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات و مراکز آموزشی عالی.

فعالیت در انستیتو تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی واقع در حصارک کرج و یا انستیتو پاستور به عنوان مراکز تحقیقات کشور. در حال حاضر مؤسسه رازی با بیش از نیم قرن تجربه مرهون تلاش مستمر دامپزشکان است، که در آنها انواع واکسنهای مصرفی انسان و دام تولید می‌گردد که عمدتاً جهت کنترل بیماریهای مشترک انسان و دام نظیر بیماریهای کزاز، دیفتری و همچنین بیماریهایی چون سرخک، فلج اطفال و. . . بکار می‌روند. همچنین ساخت انواع واکسنهای موردی دامپزشکی و نیز تحقیق در زمینه اپیدمیولوژی و شیوع بیماریهای مختلف در کشور، در این مؤسسه انجام می‌شود تا از ورود بیماریهای مختلف به داخل کشور جلوگیری شود و درصورت بروز بیماری جدید، سریعاً تحت کنترل در آمده، ریشه‌کنی امکان پذیر گردد.

تأسیس آزمایشگاه تشخیص طبی دامپزشکی.

فعالیت در مرکز دولتی نظیر وزارت جهاد، سازمان دامپزشکی کشور و...  به ‌عنوان مسئولین امور اجرائی.

تأسیس مراکز مشاوره و مجتمع‌های دامداری و طیور و...

فعالیت در مجتمع‌های کشت و صنعت به‌عنوان دامپزشک مجتمعهای مربوط که دارای تعداد زیادی دام اعم از گاو یا گوسفند هستند و نقش تولید شیر و گوشت را به‌صورت دامداریهای صنعتی دارا هستند.

فعالیت در مجتمع‌های مرغداری اعم از پرورش طیور‌گوشتی، پرورش طیور تخم گذاری جهت تولید تخم‌مرغ، مرکز تولید جوجه یکروزه و جوجه‌کشی و...

فعالیت در کارخانجات تولید مواد غذائی با منشأ دامی نظیر تولید سوسیس، کالباس، کنسروسازی، لبنیات مثل شیر و پنیر و...

فعالیت درکارخانجات خوراک دام که تولید خوراک دام و طیور را به عهده دارند، تنظیم جیره غذائی و کنترل کیفی محصولات مربوطه.

فعالیت در امور شیلات و آبزیان و مجتمع‌های تکثیر و پرورش آبزیان نظیر ماهی‌های سرد‌آبی و گرم‌آبی.

فعالیت در مجتمع‌های پانسیون اسب و اشتغال به امور مدیریت و درمان اسب داریها، مجتمع‌های اسب سواری و تنظیم جیره غذائی و نظارت بر روشهای پیشگیری بیماریها در اسب‌داری.

فعالیت تولیدی خصوصی نظیر تأسیس دامداری و مرغداری و...

بسیاری از حوادث باعث می شوند که اندام حرکتی انسان از حرکت بایستند گرچه این ایستایی موقت باشد اما آسیب های آن دراز مدت و در برخی اوقات بهبودی کامل حاصل نمی شود نباید از نظر دورداشت که حرکت برای بعضی از اندام ها مانند دست و پا همانند اکسیژن ضروری و حیاتی است کاری که فیزیوتراپ انجام می دهد به جریان انداختن حرکاتی است که بنابر اتفاق دچار آسیب شده اند فیزوتراپ با انجام حرکاتی که مبنای علمی دارد و استفاده از ابزاری که جریان حرکت را تسهیل می نماید به خدمت رسانی می پردازد در واقع فیزیوتراپ فردی است با قابلیت‌های فردی بالا چه از نظر جسمی، چه از نظر روحی. چرا؟ چون فیزیوتراپ کسی است که توان دوباره‌ای را به شخص بیمار می‌بخشد.داشتن حوصله و عشق و علاقه به کار تنها راه ادامه تحصیل یا انتخاب این رشته است.فیزیوتراپی‌ رشته‌ای‌ است‌ که‌ با استفاده‌ از عوامل‌ فیزیکی‌ (مثل‌ گرما، سرما، نور، اشعه‌ لیزر، الکتریسیته‌ و…) و عوامل‌ مکانیکی‌ جهت‌ کمک‌ به‌ درمان‌ ناتوانی‌ فرد و بازگرداندن‌ کار اعضای‌ بدن‌ و هدایت‌ بیمار برای‌ استفاده‌ از توانایی‌ باقیمانده‌ به‌ او کمک‌ می‌کند. 

فیزیوتراپیست‌ با استفاده‌ از یک‌ سری‌ وسایل‌ مثل‌ ابزارهای‌ الکترونیکی‌ و حرکات‌ ورزشی‌ در جهت‌ رفع‌ معلولیت‌ و افزایش‌ کارآیی‌ عضلات‌ و اعصاب‌ تلاش‌ می‌کند. رشته‌ فیزیوتراپی‌ دارای‌ بخش‌های‌ مختلفی‌ است‌.

در بخش‌ الکتروتراپی‌ فیزیوتراپیست‌ با استفاده‌ از عوامل‌ فیزیکی‌ مانند اشعه‌ مادون‌ قرمز و درمان‌ بیماران‌ می‌پردازند. در بخش‌ مکانوتراپی‌ با استفاده‌ از وسایل‌ مکانیکی‌ مانند قرقره‌ و دستگاههای‌ بدنسازی‌ به‌ درمان‌ بیماران‌ می‌پردازند، در بخش‌ هیدروتراپی‌ (آب‌ درمانی‌) با استفاده‌ از خواص‌ آب‌ به‌ درمان‌ بیماریها می‌پردازد.

 طول دوره کارشناسی در این رشته 4 سال می‌باشد . استفاده از کره، نور، الکتریسیته، آب، لیزر و حرکات مکانیکی ابزار یک فیزیوتراپ است. این رشته نحوه استفاده از این ابزار را برای بهبود بیمار آموزش می‌دهد.

 مقاطع‌ تحصیلی‌ و گرایش‌های‌ رشته‌ فیزیوتراپی‌ :

دارای‌ سه‌ مقطع‌ تحصیلی‌ کارشناسی‌ پیوسته‌، کارشناسی‌ ارشد ناپیوسته‌ و دکتری‌ است‌.

در مقطع‌ کارشناسی‌ دارای‌ گرایش‌ نمی‌باشد. مدت‌ تحصیل‌ در دوره‌ کارشناسی‌ 4 سال‌ و دوره‌ کارشناسی‌ ارشد 2 سال‌ می‌باشد.

امکان‌ ادامه‌ تحصیل‌ در رشته‌های‌ همجوار :

فارغ‌ التحصیلان‌ این‌ رشته‌ می‌توانند در رشته‌هایی‌ مانند فیزیوتراپی‌، علوم‌ تشریح‌، آناتومی‌، فیزیولوژی‌ و … ادامه‌ تحصیل‌ دهند.

فرصت های‌ شغلی‌ فارغ‌ التحصیلان‌ رشته‌ فیزیوتراپی‌ :

فارغ‌ التحصیلان‌ می‌توانند در بیمارستانها، سازمان‌ بهزیستی‌ ،هلال‌ احمر، کلینیک‌های‌ توانبخشی‌ و سازمانهای‌ مربوط‌ به‌ توانبخشی‌ مشغول‌ به‌ کار شوند.

همچنین‌ فارغ‌ التحصیلان‌ می‌توانند مطب‌ و مراکز توانبخشی‌ خصوصی‌ تأسیس‌ کنند.

علاقه‌مندی‌ شرط‌ مهمی‌ برای‌ موفقیت‌ و ادامه‌ تحصیل‌ در این‌ رشته‌ می‌باشد.

به‌ دلیل‌ ارتباط‌ نزدیک‌ و تنگاتنگ‌ با بیماران‌ و معلولان‌، داشتن‌ صبر و حوصله‌ و همچنین‌ عشق‌ و علاقه‌ به‌ این‌ کار مهم‌ می‌باشد.

شکستگی استخوان ها و دررفتگی مفاصل ، تعویض مفاصل (ارتروپلاستی ها) ، اختلالات اسکلتی عضلانی مثل : کمردرد و گرفتگی عضلات ، ایجاد تغییرات فرسایشی در مفاصل مثل آرتروز : زانو ، شانه ، ران و ستون فقرات و غیره ، اختلال در ستون فقرات : اسکلیوز ، کیفوز و اختلال ناحیه گردن مثل : تورتیکولیو نیز ضایعات بافت نرم مثل پیچ خوردگی ، پارگی لیگامانها ، پارگی مینیسک ها ، فتق دیسک بین مهره ای ، کندرو مالاسی ، کشیدگی تاندون عضلات ، پارگی تاندون عضلات و اختلالات مادرزادی مانند دررفتگی مفصل ران ، تشکیل نشدن کامل مهره ها ، کف پای صاف ، پا چنبری ، پا پرانتزی ، پا ضربدری ، دنده گردنی ، لغزش مهره های ناحیه کمر و … و در مورد قطع اندامها به دلیل تصادفات ، جنگ ها و بیماری ها و … و نیز مواردی همچون خشکی مفصل شانه ، آتروفی سودک ، ضایعه گلف البو و ضایعه تنیس البو و جراحی های دست و … می توان از فیزیوتراپی استفاده کرد.

فیزیوتراپی در سالمندان

با توجه به اینکه سالمندان عزیز با بالا رفتن سن و کاهش فعالیت روزانه دچار ضعف و ناتوانی می شوند لازم است زیر نظر فیزیوتراپیست ماهر به حرکت ورزشی ادامه داده و از بروز مشکلات پیشگیری نمایند. در پایان اشاره به این نکته ضروری است که یکی از دلایل ثمر بخش بودن درمان بیماران در کشور های پیشرفته وجود ارتباط تنگاتنگ بین پزشک معالج از قبیل : جراح ارتوپد ، جراح اعصاب ، داخل اعصاب ، متخصص روماتولوژی ، متخصص قلب و عروق و متخصص ریه و جراح و … با سایر کادر درمان همچون تیم توانبخشی (فیزیوتراپیست) می باشد بنابرین اگر روزی بتوانیم بین پزشک معالج و فیزیوتراپیست ارتباط تنگاتنگ درمانی را بیش از پیش تقویت کنیم فیزیوتراپی می تواند گام بلندی را در درمان فیزیکی بیماران سکته مغزی ، فلج اندام ها ، آرتروز زانو ، ضایعات مفاصل و ستون فقرات و عوارض شکستگی ، ضایعات نخاعی ، بیماران قلبی و عروقی و ریوی و … بردارد.

1. الکتروتراپی توسط دستگاههای گوناگون الکتریکی درد بیمار کاهش یافته و پروسه ترمیم بافتها را سرعت می بخشد در این روش از موارد زیر استفاده می شود

تعداد کل واحدهای درسی ۱۳۵ واحد :

رشته داروسازی همان علمی است که در ساخت و تولید دارو و دادن اطلاعات داروئی خدمات ارزنده‌ای را ارائه می‌دهد.داروسازی با علوم زیست‌شناسی، بیوشیمی و علوم پایه پزشکی ارتباط وسیعی دارد.

رشته داروسازی سرحلقه درمان همه بیمارانی است که چشم امید به داروهای مؤثر، کم ضرر و پر اثر دوخته‌اند. ابزار مداوا که دارو بخشی از آن است، نقش خود را به خوبی ایفا می‌کند و رشته داروسازی همان علمی است که در ساخت و تولید دارو و دادن اطلاعات داروئی خدمات ارزنده‌ای را ارائه می‌دهد.داروسازی با علوم زیست‌شناسی، بیوشیمی و علوم پایه پزشکی ارتباط وسیعی دارد. آموزش دوره دکتری داروسازی در ایران پیوسته است و پس از طی دوره 8 ساله به دانشجویان، درجه دکترای عمومی داروسازی اعطا می‌شود.

درس‌های‌ رشته داروسازی در طول‌ تحصیل‌:

دروس‌ پایه‌: بیولوژی‌ نظری‌، فیزیک‌ نظری‌، ریاضیات‌ پایه‌ و مقدمات‌ آمار، شیمی‌ عمومی‌، بیوشیمی‌، فیزیولوژی‌، شیمی‌ آلی‌، تشریح‌، اصول‌ خدمات‌ بهداشتی‌،آمار حیاتی‌، شیمی‌ تجزیه‌، میکروب‌شناسی‌ نظری‌ و عملی‌، انگل‌شناسی‌ و قارچ‌شناسی‌، ایمونولوژی‌، کمک‌های‌ اولیه‌، کامپیوتر.

دروس‌ تخصصی‌:

گیاه‌شناسی‌ دارویی‌، اشکال‌ دارویی‌، تغذیه‌ و رژیم‌ درمانی‌، مواد خوراکی‌ نظری‌، مدیریت‌ در داروسازی‌، درمان‌شناسی‌، اطلاعات‌ دارویی‌، شیمی‌ دارویی‌، فارماکولوژی‌، مفردات‌ پزشکی‌، فرآورده‌های‌ دارویی‌ بیولوژیکی‌، فیزیکال‌ فارماسی‌، روش‌های‌ دستگاهی‌، سم‌شناسی‌، بیوفارماسی‌، داروسازی‌ صنعتی‌، کنترل‌ میکروبی‌ دارویی‌، کارآموزی‌ صنعت‌، زبان‌ تخصصی‌، مقدمات‌ داروسازی‌، گیاه‌شناسی‌ داروسازی‌، کارآموزی‌ داروخانه‌ لازم به ذکر است که بیشتر درس‌های‌ این‌ رشته‌‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ ارائه‌ می‌شود.

 بازار کار:

دارو سازی اجتماعی

الف) داروخانه‌های سطح شهر: اکثریت (بیش از 85 %) فارغ التحصیلان این رشته جذب داروخانه‌ها می‌شوند و در این مراکز به ارائه خدمات زیر می‌پردازند:

-  خدمات داروئی مانند بررسی نسخه‌ها، اطمینان از تجویز مناسب داروها و در مواردی هم تجویز برخی از داروها.

-  ساخت داروهای ترکیبی.

- عرضه داروهای تولیدی کارخانجات داروئی.

- ارائه‌ی اطلاعات داروئی نظیر راهنمائی‌های لازم در مورد نحوه مصرف، عوارض جانبی، تداخلات داروئی و…

ب) داروخانه های بیمارستان:علاوه بر ارائه خدمات فوق، خدمات دیگری نظیر موارد زیر ارائه می گیرد:

- تدوین فهرست داروئی بیمارستان، کنترل و نظارت بر نحوه مصرف دارو به وسیله بیمار، تهیه شرح حال و تشکیل پرونده داروئی برای بیماران بستری شده و پیگیری امر دارو و درمان بیمار.

داروسازی صنعتی :

در بخشهای مختلف تهیه، ساخت، کنترل کیفیت، نگهداری، مدیریت و واحد تحقیقات کارخانه های داروسازی، وجود و فعالیت داروسازان ضروری است و هم اکنون عده‌ای از داروسازان در این بخش مشغول بکار‌ و فعالیت هستند.

مراکز دانشگاهی:

دارندگان مدرک دکترای داروسازی می‌توانند پس از گذراندن امتحان دستیاری و یا PhD  به عنوان دستیار (رزیدنت) مشغول به ادامه تحصیل و سپس جذب دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و صنعت شوند.

سایر مراکز:

فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند با مراکزی مانند مؤسسات آموزشی ـ پژوهشی دولتی ( مؤسسه رازی ـ انستیتو پاستور و…) مراکز تحقیقات داروئی به عنوان دکتر دارو سازی همکاری نمایند. ضمنا تعدادی از داروسازان نیز جذب شرکتهای پخش‌و توزیع دارو می‌گردند.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

پس از اخذ مدرک دکترای عمومی دارو سازی، دانشجو می تواند در امتحان دوره تخصصی شرکت کند. دانشجویان پذیرفته شده در دوره تخصصی بسته به گرایش تحصیلی خود،‌ واحدهای گوناگون و متنوع دیگری را (تقریبا ۴۰ واحد) در سطح پیشرفته و تخصصی می گذرانند که بخش عمده آن پایان نامه تخصصی است. قبل از انتخاب پایان نامه تخصصی، دانشجو باید در امتحان جامع تخصصی که در سطح کشور برگزار می شود نمره قبولی را کسب نماید.سرانجام پس از نگارش و دفاع از پایان نامه به اخذ مدرک دکترای تخصصی (PhD) نایل می آید.

رشته های تخصصی دارو سازی که در حال حاضر در داخل کشور ارایه می گردند عبارت است از: شیمی دارویی، دارو سازی، مفردات پزشکی، رادیو فارماسی، فارماکولوژی، مواد خوراکی و آب شناسی، فرآورده های آرایشی و بهداشتی، دارو سازی بیمارستانی، فرآورده های بیولوژیک، زهر شناسی. علاوه بر رشته های یاد شده، فارغ التحصیلان رشته دارو سازی عمومی می توانند در تخصص های علوم پایه پزشکی نظیر: بیو شیمی، ‌انگل شناسی پزشکی، میکرب شناسی پزشکی، فیزیولوژی، آمار حیاتی، تغذیه، ایمونولوژی، ویروس شناسی و ژنتیک نیز شرکت نمایند.

بطور کلی تدوین سیاست های کلان مربوط به حرفه داروسازی چه در مورد کارخانجات، چه در مورد ورود داروها و مواد اولیه داروئی و چه در مورد توزیع دارو و ارائه خدمات داروها در داروخانه‌ها، به عهده معاونت دارو و غذا در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. مسائل صنفی داروسازان نیز به عهدة انجمن داروسازان ایران است. اما امور مربوط به آموزش داروسازی بر عهده دبیرخانه شورای آموزش داروسازی و تخصصی (وزارت بهداشت و آموزش پزشکی) می‌باشد.

مطلب قابل بیان در خصوص رشته پزشکی، طول دوره این رشته است. پشتکار درونی و حقیقی عامل موفقیت و حفظ نشاط در سپری کردن این رشته با ارزش هست، تأمل و دقت در انتخاب این رشته جایگاه ویژه ای دارد که با انتخاب آگاهانه می توان به وظایف سنگین این انتخاب به خوبی عمل کرد و در پایان سرافراز و پیروز به درجه دکتری رسید.

پزشک عمومی با خصوصیات زیر است:

۱.  در راه آشنایی بیشتر با مکتب و تزکیه و تعالی روح کوشا باشد. کمک به تامین بهداشت و درمان دردهای مردم را وسیله‌ای برای رضای خدا و تقرب به او بداند.

۲. با فرهنگ ایران آشنا باشد و خود را ملزم به رعایت قوانین و مقررات حاکم به جامعه بداند.
۳.ا ز شناخت مسائل عمده بهداشت و درمان و نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی کشور به قدر کافی برخوردار و از مسئولیت‌ها و وظایف خود در این نظام آگاه باشد.

۴. قابلیت علمی و عملی کافی در تشخیص بیماری‌ها و ارجاع بیماران به سطوح بالاتر بهداشتی و درمانی کشور و شرکت در برنامه‌های پیشگیری و بهداشت عمومی را دار باشد.

۵. قادر به استفاده از آخرین منابع علمی و بهره‌گیری از اطلاعات جدید کار خود باشد.

نظام آموزش پزشکی عمومی شامل ۵ دوره است:

1. علوم پایه

2. فیزیوپاتولوژی

3. کارآموزی بالینی

4. کارورزی بالینی

5. کارورزی

دوره آموزش دکترای حرفه‌ای پزشکی شامل مراحل زیر است:

الف) علوم پایه: این دوره ضمن آشنانمودن دانشجویان با مباحث پایه، آمادگی لازم را برای یادگیری علوم بالینی در آنان بوجود می آورد.طول این دوره ۲ سال است که در پایان این دوره دانشجو در آزمونی شامل کلیه دروس این دوره شرکت می‌کند و در صورت موفقیت به دوره بعدی راه می‌یابد. هر دانشجو حداکثر دوبار می‌تواند در این آزمون شرکت کند.

ب) فیزیوپاتولوژی :آگاهی از مبانی فیزیولوژیک، شناخت مکانیزم بیماریها و عوامل موثر در آنها نشانه های بیماریها و تشخیص و درمان آنها مطالبی است که شما می توانید آنها را فرا بگیرید.

طول این دوره ۶ ماه است و طی آن دانشجو ضمن آگاهی از مبانی فیزیولوژیک ، با مکانیزم بیماریها و عوامل موثر در آنها به طریق تحلیل گرانه آشنا می‌شود و نشانه‌های بیماریها و تشخیص و درمان آنها را یاد می‌گیرد.

پ) کارآموزی بالینی : شناخت آثار و علائم بیماریها از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی و بدست آوردن توانائی های لازم در به کار بردن اندیشه، استدلال و نتیجه گیری سریع در طراحی عملیات پیشگیری و درمان است.

طول این دوره ۲۰ ماه است و هدف شناخت آثار و علائم بیماریها از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی به دست آوردن توانایی‌های لازم در به کاربردن اندیشه ، استدلال و نتیجه‌گیری سریع، به منظور برخورد منطقی و صحیح با بیمار و طراحی عملیات پیشگیری درمانی است.

ت) کارورزی بالینی: پرورش مهارت ها، تقویت قدرت تصمیم گیری در مقابل با مسائل بهداشتی و درمانی و قبول مسئولیت در مقابل اقدام لازم هدف های این دوره مهم است.

طول دوره ۱۸ ماه است و هدف پرورش مهارتها، تقویت قدرت تصمیم‌گیری ، افزایش اتکاء به نفس و تکمیل پرورش اندیشه از طریق رویارویی مستقیم کارورز با مسائل بهداشتی ، درمانی و تقبل مسوولیت مستقیم امور بهداشتی، درمانی به عهده همه است.

هـ ) کارورزی: دانشجویان قبل از شروع مرحله کارورزی ، در کنکور کارورزی که شامل کلیاتی از دروس پایه و اصلی و عمومی فیزیولوژی علوم بالینی است و به طور سراسری برگزار می‌شود شرکت می‌کنند چون گذراندن موفقیت‌آمیز این آزمون برای راه‌یابی به دوره کارورزی ضروری است. فارغ‌التحصیلان ملزم به خدمت در مناطق محروم کشور هستند.

توانایی های فارغ‌التحصیلان

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند بعد از پایان تحصیلات، مسوولیتهای متفاوتی را عهده‌دار شوند، از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. تشخیص، درمان و پیگیری بیماران در مطب های شخصی، درمانگاه ها و بیمارستان ها.

2. مدیریت و سرپرستی مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی.

3.  مشارکت در امر تحصیلی و پژوهشی در ارتباط با بیماریهای مختلف.

دوره پزشکی شامل ۴ مرحله علوم پایه ، فیزیوپاتولوژی (نشانه‌شناسی) ، کارآموزی و کارورزی می‌باشد. مرحله علوم پایه درواقع عامل ارتباطی‌ای بین درسهای دبیرستان و پایه با درسهای تخصصی پزشکی است، بدین ترتیب که شامل آن قسمت از درسهای پایه است که به بدن انسان مربوط می‌شود؛ برای مثال، بیوشیمی قسمتی از علم شیمی است که در مورد شیمی بدن موجود زنده (در این‌جا انسان)‌ صحبت می‌کند و همین‌طور سایر درسهای این مرحله که در بخش درسها شرح داده می‌شوند.

 مرحله شناخت نشانه و علایم بیماری و چگونگی پیدایش علایم بیماری، در ارتباط با عامل بیماری‌زا و چگونگی پیدا کردن آن در معاینه‌ها و آموزش نظری دستگاههای تشخیص ، بدون توجه به درمان است. در این دوره ، دانشجو مفهوم بیماری و علایم آن و نحوه تشخیص آن را به صورت نظری مطالعه نموده،‌ چگونگی آن را با توجه به درسهای علوم پایه فرا می‌گیرد.

مرحله بعدی شامل دوره کارآموزی (استاژری) است که دانشجو در این مرحله ، به بیمارستان و بالین بیماران می‌رود و در کنار درسهای نظری، روشهای تشخیص و درمانی را در بالین بیمار می‌آموزد. در این قسمت، استادان در مورد هر بیمار، توضیحات لازم را به دانشجویان ارائه می‌دهند و دانشجو نیز زیرنظر استاد، فرآیندهای معاینه بالینی و فنون تشخیص را به کار می‌برد و شیوه درمان و تجویز دارو را نیز در هر مورد می‌آموزد. در این مرحله درسهای نظری نیز ارائه می‌شود که مکمل کار بالینی در بخش خواهد بود.

مرحله بعد دوره کارورزی (انترنی) است ، دانشجو پس از فراگیری راههای تشخیص و درمان به صورت مستقل و با نظارت کلی روزانه استادان ، اقدام به بیماریابی، تشخیص و درمان نموده، مواد آموخته شده در مرحله کارآموزی (استاژری) را در عمل به کار می‌برد و تجربه می‌اندوزد.

در کل دوره پزشکی عمومی دو امتحان اصلی (حیاتی) وجود دارد که شامل امتحان جامع علوم پایه و دیگری امتحان جامع پرانترنی می‌باشد. قبولی در این دو امتحان، لازمه ورود به مرحله بعدی است.

آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد:

رشته پزشکی با همه سختی هایی که یک دانشجو در راه آن متحمل می شود متأسفانه در بازار کار خود دچار مشکلات فراوانی شده که بعضی مطالب نگران کننده آن در حد حرف های معمولی مردم کوچه بازار درآمده ولی واقعیت هر رشته، جدای از مدیریت توانمندی که جهت جذب فارغ التحصیلان دانشگاه ها لازم است، این است که دانشجوی با انگیزه و دارای پشتکار، کار شایسته خود را می یابد.

بازار کار رشته پزشکی از منزل شخصی پزشکان شروع و تا بیمارستانها، کلینیک ها، درمانگاه ها، اورژانس ها و کلیه مراکز درمانی در بخش های دولتی و خصوصی، ورزشگاه ها و غیره گسترش می یابد و در صورت بضاعت و توانائی مالی امکان تأسیس مطب را نیز می توان یکی از بخش هایی دانست که پزشک اشتغال خود را فراهم می کند.

عمده‌ترین موقعیتهای شغلی که بیشتر پزشکان می‌توانند جذب آنها شوند، عبارتنداز:

الف ) مطبهای شخصی که بر حسب تمایل پزشک و نیاز منطقه در شهرها و روستاها دایر می‌گردد و پزشکان ویزیت مراجعان را در مطبها انجام می‌دهند.

ب ) بیمارستانها و درمانگاههای خصوصی و دولتی که در آنها پزشکان به تشخیص و درمان بیماریهای مراجعان خود می‌پردازند.

ج ) مراکز بهداشتی درمانی شهری یا روستایی که اغلب مدیریت و سرپرستی این مراکز به عهده پزشکان عمومی می‌باشد و همچنین این مراکز از پزشکان عمومی برای تشخیص، درمان و پیگیری بیماریها نیز استفاده می‌نمایند.

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :

سلامت تن و روان برابر ضوابط مربوط به تشخیص کمیسیون پزشکی متعهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای داوطلبان رشته پزشکی امری ضروری است.

علاوه بر آن داوطلبان ورود به رشته پزشکی باید از دانش و علاقه بالایی در زمینه درسهای زیست‌شناسی و علوم پایه نیز برخوردار بوده، دقت کافی و حوصله زیاد در زمینه فراگیری جزئیایت مربوط به بیماری‌های مختلف را داشته باشند.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

ادامه تحصیل دانشجویان رشته پزشکی بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی در دو مرحله امکان‌پذیر است:

الف) ادامه تحصیل در رشته‌های تخصصی بالینی که داوطلب بعد از قبولی در امتحان پذیرش دستیاری سراسری کشور می‌تواند در رشته‌های تخصصی که در حال حاضر در داخل کشور ارائه می‌شوند ادامه تحصیل دهد.
رشته‌های تخصصی بالینی در حال حاضر شامل ۲۳ رشته می‌باشد که عبارتند از : جراحی عمومی ،‌ جراحی مغز و اعصاب، جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی) ، جراحی کلیه و مجاری ادراری تناسلی (ارولوژی) ، بیماریهای اعصاب، بیماریهای داخلی ، بیماریهای عفونی و گرمسیری ، بیماریهای قلب و عروق ، بیماریهای کودکان، بی‌هوش ، پزشکی اجتماعی، پزشکی هسته‌ای ، آسیب‌شناسی (پاتولوژی) ، پوست ، پزشکی فیزیکی و توان‌بخشی، چشم‌پزشکی ، پرتودرمانی (رادیوتراپی) ، پرتوشناسی تشخیصی (رادیولوژی) ، زنان و زایمان ، روان‌پزشکی، گوش و حلق و بینی ، پزشکی قانونی و طب کار می‌باشد.

ب) ادامه تحصیل در رشته‌های علوم پایه ، فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی می‌توانند در تخصصهای علوم پایه پزشکی نظیر فیزیولوژی ، ایمونولوژی، ژنتیک، ویروس‌شناسی پزشکی، میکروب‌شناسی پزشکی ، انگل‌شناسی پزشکی، بیوشیمی ، آمار حیاتی و تغذیه نیز شرکت نمایند.

دوره علوم پایه:

مرحله علوم پایه، اولین مرحله آموزش پزشکی بوده، مدت این مرحله دو سال است. در این مرحله ، دانشجویان بخش اول درسهای عمومی و درسهای پایه و اصلی را می‌گذرانند. هدف از این مرحله، آموزش ساختمان بدن انسان و اعمال فیزیولوژیک و نقش آن در سلامت انسان و همچنین شناخت عوامل بیولوژیک بیماری‌زا و شیوه‌های دفاعی بدن در برابر آنها و اصول آسیبهای بدن انسان و آشنا ساختن دانشجو با اصول مسائل بهداشتی است. دانشجویان باید در هر نیمسال تحصیلی ۲۰ واحد درسی ارائه شده از طرف دانشکده را به طور اجباری بگذرانند. حداکثر زمان مجاز برای گذراندن این مرحله ۳ سال است.

در ذیل به شرح برخی از این درس ها می پردازیم :

بیوشیمی: مربوط به بدن موجودات زنده و انسان است. در این درس، با شیمی آلی مولکولها و اتمها و واکنشهای آنها در بدن آشنا می‌شویم.

آناتومی: در آناتومی، دانشجو با کلیه ساختهای بدن شامل انواع ماهیچه‌ها ، استخوانها، اعصاب و احشا و با محل آنها و اعضای مجاور آنها به طور دقیق و در حالت طبیعی بدن، آشنا می‌شود، به طوری که بتواند اجزای هر ناحیه را به صورت سه بعدی شناسایی کند.

فیزیولوژی : در این درس چگونگی عملکرد اندامها و بافتها مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ به این ترتیب که دانشجو بعد از آشنایی با آناتومی و بافت‌شناسی اندامها با شیوه عمل آنها در شرایط مختلف و در وضعیتهای ویژه آشنا می‌شود.
ایمونولوژی: این درس به بررسی سازمان دفاعی بدن ، سلولهای دفاعی و واکنشهای موثر در این شبکه می‌پردازد.
انگل‌شناسی: این درس به انگلهای موثر در ایجاد بیماریهای انسانی اعم از حشرات ، کرمها ، قارچهار و غیره می‌پردازد. در این درس‌، این انگلها به طور دقیق شناسایی شده، در درس عملی نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به این وسیله چشم دانشجو با انواع انگلها آشنا می‌گردد.

پاتولوژی عمومی: در این درس انواع آسیبهای بافتی و تغییرهای بافتهای بدن در هنگام بروز یک ناهنجاری ، تحریک و یا آزار مورد بررسی قرار می‌گیرد.

دوره فیزیوپاتولوژی (نشانه شناسی):

مدت مرحله دوم شش ماه است. در این مرحله دانشجو پس از این که با آموختن درسهای فیزیولوژی به چگونگی عملکرد طبیعی سازمان بدن پی‌ برد و در درس پاتولوژی وضعیت واکنشهای بدن در بیماری و تغییرهای بافتها را در هنگام ورود عوامل مضر به خوبی فراگرفت، به مرحله‌ای می‌رسد که اکنون باید بتواند با تلفیق این دو ، واکنشهای بدن را در هنگام یک بیماری از زمان شروع تا انتهای آن دنبال کرده، سلسله توالی نشانه‌های آشکار و ماهیت یکایک آنها را شناسایی کند.

در این قسمت دانشجو در مقطعهایی که با عنوان کورس (دوره)‌از آن یاد می‌شود، یک سرفصل از بیماریهای داخلی مثل بیماریهای خون را به طور مشروح مطالعه می‌کند و در هر قسمت، عوامل شروع کننده، شیوه عمل، واکنش بدن ، سیر بیماری و نشانه‌های اختصاصی مربوط را بررسی می‌نماید. این مطالعه صرفا شامل نشانه‌شناسی بیماریهاست و شامل مباحث درمان و تشخیص در بالین بیمار و معاینه‌های فیزیکی نمی‌شود. در این دوره دانشجو، فارماکولوژی را به صورت مروری کلی بر دسته‌های دارویی و چگونگی اثر داروها، می‌گذراند. این آشنایی با فارماکولوژی به صورت کلی بوده، دسته‌های اختصاصی داروها و راههای تجویز آنها رد هر بیماری ، در فارماکولوژی اختصاصی به طور مشروح مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.

دوره کارآموزی (استاژری):

دوره سوم که از آن به عنوان دوره کارآموزی یاد می‌شود، شامل دو مجموعه درسهای نظری و کار عملی است. اساس تدریس درسهای نظری مانند سایر درسهای علوم پایه و فیزیوپاتولوژی است ولی در برنامه عملی، دانشجو در بالین بیمار با مجموعه‌ای از دانسته‌های نظری خود با نشانه‌های بیمای به صورت مستقیم مواجه می‌شود و با صحبت با بیمار و به دست آوردن تاریخچه بیماری، نوع آن را تشخیص داده، اقدامهای درمانی لازم را فراخواهد گرفت. برنامه کار در دوره کارآموزی به طور خلاصه شامل کنفرانسهای صبحگاهی در مورد بیماران بستری در بخش، صحبت در بالین توسط استاد مربوط و یادگیری معاینه‌ها و گرفتن شرح حال، انجام کارهای تشخیصی و تا حدودی نسخه‌نویسی است. عموما درسهای نظری بعد از ظهرها تدریس می‌شود و صبحها به کار در بیمارستان و برنامه‌های آن اختصاص دارد. زمان گذراندن کارآموزی بالینی به طور مطلوب ۲۰ ماه و حداکثر ۲۷ ماه است که طی آن ، دوره‌های داخلی ، جراحی ،‌ کودکان ، زنان و زایمان ، چشم ، گوش و حلق و بینی ، روان‌پزشکی ، رادیولوژی و پوست و واحدهای باقی مانده درسهای عمومی گذرانده می‌شود. محل گذراندن کارآموزیها بیمارستانهای آموزشی است.

دوره کارورزی (انترنی):

دوره انترنی یا کارورزی در واقع نقطه عطف آموزش بالینی دانشجویان رشته پزشکی است. کارورز پس از آموختن علوم پزشکی و گذراندن یک دوره کارآموزی بالینی در تمام بخشهای بیمارستانی، اینک بدان حد از اطلاعات پزشکی و قضاوت بالینی رسیده است که به طور مستقل در مواجهه با بیماران قرار بگیرد و با به کار بستن عملی تمام آموخته‌ها ، به طور مستقیم با بیماران در تماس باشد و با انجام معاینه‌های بالینی و دستور آزمایشهای پاراکلینیک، به تشخ یص رسیده، به درمان بیمار بپردازد. این فعالیتها همگی زیر نظر استادان و دستیاران مربوط صورت می‌گیرد.

توانایی های فارغ‌التحصیلان دوره دکترای تخصصی پزشکی و فرصت ای شغلی آنان:

این فارغ‌التحصیلان می‌توانند در بیمارستانهای آموزشی یا غیرآموزشی کشور استخدام و کار درمان بیماران و آموزش دانشجویان رشته پزشکی و پیراپزشکی مشغول شوند. همچنین می‌توانند به کار درمان بیماران در درمانگاههای تخصصی یا مطبهای خصوصی مبادرت ورزند.

ریاست بیمارستانهای دولتی یا خصوصی معمولا به عهده پزشکان متخصص است. همچنین ریاست و معاونت دانشکده و دانشگاهها علوم پزشکی کشور نیز به عهده پزشکان متخصص می‌باشد.